Gorączka
Gorączka jest częstym objawem u dzieci. Jeżeli zauważasz, że dziecko wydaje się być cieplejsze niż zwykle, jest spocone, ma zaczerwienione policzki, zastanów się, czy nie ma gorączki.
Co powoduje gorączkę u dzieci?
Ponad 60% dzieci w wieku od 6 miesięcy do 5 lat miało gorączkę co najmniej raz w życiu. Przyczyną gorączki jest zwykle niegroźna infekcja wirusowa, takie jak np. przeziębienie, które może być z powodzeniem leczone w domu.
Jak prawidłowo zmierzyć temperaturę u dziecka?
Najdokładniejsze wyniki pomiaru dają pomiary temperatury w odbytnicy, ale ze względu na częsty „brak współpracy dziecka”, temperaturę można mierzyć także innymi metodami. Osobiście polecam termometry mierzące temperaturę w uchu. Dobrą metodą pomiaru jest także pomiar temperatury pod pachą. Pomiar temperatury na skroni termometrem bezdotykowym jest metodą przesiewową. Pomiar tym termometrem, w razie wątpliwości, należy zweryfikować inną metodą.
Prawidłowa temperatura ciała to nie zawsze 36.6ºC!
Prawidłowa temperatura ciała różni się, zależenie od miejsca pomiaru.
Norma temperatury (°C)
Powłoki brzuszne 36-36,5
Stopa 35-35,5
Pacha 36,5-37,0
Odbytnica 37,0-37,5
O gorączce mówimy, jeśli temperatura przekroczy 38ºC. Temperatura pomiędzy 37 a 38ºC to stan podgorączkowy.
Jakich termometrów używać?
Zaleca się stosowanie termometrów elektronicznych dotykowych. Dobre, niedrogie i wystarczająco dokładne termometry możesz kupić w najbliższej aptece, czy też w sklepach internetowych. Wiarygodnych pomiarów dostarczają także termometry mierzące temperaturę w uchu. Nie kupuj termometrów mierzących temperaturę na czole, gdyż nie zawsze dają prawidłowe pomiary. Pomiar metodą bezdotykową należy traktować jako metodę przesiewową – czyli wstępną, do szybkiego orientacyjnego pomiaru temperatury ciała. Nie używaj też termometrów rtęciowych! W razie zbicia termometru, zawarta w nich trująca rtęć może zaszkodzić dziecku.
Jak wysoka gorączka powinna nas niepokoić?
Każda gorączka u dziecka poniżej 3. miesiąca życia zawsze jest stanem nagłym i wymaga niezwłocznej konsultacji z lekarzem!
Wysoka temperatura pojawiająca się u starszych dzieci często mocno niepokoi rodziców, lecz zwykle ustępuje bez powikłań w ciągu kilku dni. Pamiętajcie, że nie ma związku między wysokością temperatury, a powagą choroby. Wyższa temperatura wcale nie oznacza, że dziecko jest bardziej chore. Niektóre łagodne zakażenia wirusowe (np. trzydniówka) powodują bardzo wysoką gorączkę, podczas gdy ropne zapalenie ucha może przebiegać ze stanem podgorączkowym.
Co robić w domu z gorączkującym dzieckiem?
W większości przypadków gorączkę rodzice mogą z powodzeniem leczyć w domu. Należy zadbać o dobre samopoczucie dziecka:
– podawaj dziecku dużo płynów do picia, a jeśli karmisz piersią – kontynuuj karmienie piersią.
– podaj posiłek jeśli dziecko jest głodne, nie zmuszaj do jedzenia.
– nie posyłaj dziecka do żłobka, klubu, ani przedszkola, czy szkoły, ale poinformuj placówkę o chorobie dziecka.
– unikaj przegrzewania dziecka. Nie nakładaj wielu warstw ubrania, nie nakrywaj kilkoma kołdrami, często wietrz pokój, żeby zapewnić dziecku komfort chorowania.
– zaglądaj do dziecka kiedy śpi, by się upewnić, że wszystko jest w porządku.
– jeżeli dziecko źle się czuje, podaj mu lek przeciwgorączkowy (paracetamol albo ibuprofen). Zawsze przed zastosowaniem leku, przeczytaj ulotkę i sprawdź dawkowanie. Pamiętaj też, żeby nie podawać aspiryny dzieciom!
Jak prawidłowo dawkować leki przeciwgorączkowe w gorączce?
Dawka leku przeciwgorączkowego zależy od masy ciała dziecka:
Paracetamol:
• w dawce 15mg/kg na jedną dawkę
• dla dzieci od urodzenia
• w odstępach 4-6 godzinnych
Ibuprofen:
• dawka 10mg/kg jednorazowo
• po ukończeniu przez dziecko 3 miesiąca życia
• co 6-8 godzin
Pamiętaj! Paracetamol i ibuprofen występują pod różnymi nazwami i w preparatach o różnym stężeniu. Przed podaniem leku dziecku, sprawdź skład i stężenie, żeby uniknąć pomyłek.
Przykłady obliczania dawki leku
PARACETAMOL – dziecko 10 kg
Obliczenie dawki paracetamolu: 10kg x 15mg/kg = 150mg
Wybór leku do podania:
• Zawiesina 24 mg/mL (np. Calpol, Panadol) 150mg ÷ 24mg/mL = 6.25 mL
• Zawiesina 40 mg/mL (np. Apap Forte)150mg ÷ 40mg/mL = 3.75 mL
• Zawiesina 50 mg/mL (np. Calpol Plus): 150mg ÷ 50mg/mL = 3 mL
• Zawiesina 100mg/mL (np. Pedicetamol)150mg ÷ 100mg/mL = 1.5 mL
• Czopek 125 mg (jeden cały)
IBUPROFEN – dziecko 10 kg
Obliczenie dawki ibuprofenu: 10kg x 10mg/kg = 100mg
Wybór leku do podania:
• Zawiesina 20 mg/mL (np. Ibum, Ibuprom, Babyfen): 100mg ÷ 20 mg/mL = 5 mL
• Zawiesina 40 mg/mL (np. Ibufen Forte, Ibum Forte, MIG Forte): 100mg ÷ 40 mg/mL = 2.5 mL
• Czopek: jeden i pół czopka 60mg (czopki należy przecinać wzdłuż, a nie w poprzek)
Inne metody obniżania temperatury ciała:
Podając lek przeciwgorączkowy obniżaj temperaturę ciała także innymi metodami:
• Chłodne okłady: stosuj np. mokry chłony ręcznik czoło, kark, brzuch, uda
• Chłodna kąpiel – temperatura wody powinna być stopniowo i ostrożnie obniżana, żeby uniknąć szoku. NIE KĄP W ZIMNEJ WODZIE!
• Ubierz dziecko w przewiewne, delikatne ubrania pamiętając, że dziecko chore nie musi być ubrane w kilka warst.
• Otwórz okno, żeby zapewnić dostęp chłodnego i wilgotnego powietrza
• Wyjdź na spacer, jeśli samopoczucie dziecka na to pozwala
Dieta w gorączce
• Płyny (woda, rozcieńczony sok, elektrolity) – utrata wody z parowaniem!
• Kolorowa, lekkostrawna i gęsta kalorycznie dieta: nabiał, jajka, chude wędliny, pszenne pieczywo, warzywa i owoce
Kiedy udać się do lekarza?
Skonsultuj się z lekarzem, jeżeli cokolwiek Cię zaniepokoi.
Zawsze skonsultuj się z lekarzem, jeśli:
• Twoje dziecko ma mniej, niż 3 miesiące
• podejrzewasz, że dziecko jest odwodnione, ma suchy język, oddaje mało moczu
• dziecko jest blade, a usta zrobiły się sine
• wystąpiła wysypka, która nie blednie po naciśnięciu skóry przezroczystą szklanką
• wystąpiły drgawki (nie mylić z dreszczami!)
• nie możesz uspokoić płaczu dziecka, bądź płacz brzmi inaczej, niż zwykle
• dziecko jest bardzo senne, trudno je obudzić, nie reaguje na otoczenie, nie uśmiecha się
• dziecko oddycha inaczej, niż zwykle, postękuje, zauważasz „ciężki” oddech
• pojawił się obrzęk stawu lub dziecko kuleje
• gorączka trwa ponad 5 dni
Jeżeli Twój lekarz już dziś nie przyjmuje, możesz skorzystać z pomocy Poradni Nocnej i Świątecznej Opieki Lekarskiej (sprawdź) lub wizyty domowej (sprawdź).
Bądź spokojna/y, jeśli dziecko:
• Ma prawidłowy kolor skóry, ust, języka
• Ma prawidłową, lśniącą błonę śluzową jamy ustnej
• Na bodźce reaguje prawidłowo
• Jest zadowolone, uśmiecha się
• Nie śpi cały czas, łatwo jest je obudzić
• Nie płacze, a jak płacze – płacz brzmi tak jak zwykle
